Zgodnie z programem organizowanych przez Związek Polaków na Litwie obchodów 81. rocznicy operacja „Ostra Brama”, 8 lipca 2025 roku w Skorbucianach, w starostwie pogirskim, odbyła się ceremonia składania wieńców i kwiatów oraz zapalenia zniczy w kwaterze poległych w walce z niemieckim kupantem żołnierzy 7. Brygady Armii Krajowej, dowodzonej przez por. Wilhelma Tupikowskiego „Wilhelma”.
Na uroczystość przybyli członkowie kół ZPL i AWPL-ZChR z Pogir, Białej Waki, Wojdat oraz Niemenczyna. W imieniu Zarządu Głównego Związku Polaków na Litwie wieniec złożyli poseł na Sejm RL Czesław Olszewski, radny rejonu wileńskiego Waldemar Urban, wicemer rejonu wileńskiego Danuta Narbut. Kwiaty złożyli również przedstawiciele wspomnianych kół oraz w imieniu firmy przewozowej „Rejdebus” Marek Buryński i Franek Jasiutowicz.
Michał Treszczyński, prezes koła AWPL-ZChR w Pogirach, w krótkim przemówieniu przypomniał o historii powstania przed 34 laty kwatery żołnierzy 7. Brygady AK „Wilhelma” w Skorbucianach.
Inicjatywa wyszła od weteranów tej brygady – Janusza Bohdanowicza ps. „Czortek” i Wiktora Iwanowskiego ps. „Szpak”. Na początku 1991 roku weterani oraz przedstawiciele mieszkańców Skorbucian (Michalina Zajączkowska) zwrócili się do ówczesnych władz rejonu wileńskiego, kierowanego przez Aniceta Brodawskiego, z prośbą o pozwolenie uporządkowania miejsca pochówku akowców. Zgoda została otrzymana i projekt Janusza Bohdanowicza, inżyniera z zawodu, został zatwierdzony przez ówczesnego architekta rejonu pana Mikėnasa. Na wzniesienie kwatery poległych żołnierzy zostały zebrane środki wśród jeszcze żyjących na Pomorzu weteranów 7. Brygady AK oraz mieszkańców Skorbucian. Prace trwały niecały miesiąc.
W kwaterze poległych żołnierzy 7. Brygady AK są pochowani:
1. Aleksander Cywiński ps. „Olek”, lat 22
2. Konstanty Mackiewicz ps. „Kostek”, lat 31
3. Jan Czernicki ps. „Janek”, lat 16
4. Hipolit Mituniewicz ps. „Robert”, lat 25
5. Antoni Okuniewicz ps, „Kaczka”, lat 22
6. Jerzy Rożałowski ps. „Gozdawa”, lat 29
7. Kazimierz Orłowski ps. „Wierny”, lat 32
8. Jerzy Bronikowski ps. „Czarny Jan”, lat 36
9. NN (nazwisko nieznane) ps. „Warszawiak”, lat 27
10. Bronisław Lisowski ps. „Lis”, lat 41
11. Jerzy Turski ps. „Chrabąszcz”, lat 21
12. Zygmunt Monkiewicz ps. Ziemba”, lat 26
13. Wiesław Makowski ps. „Wacław”, lat 27
14. Jarosław Zdanowicz ps. „Jarosław”, lat 25
15. Eugeniusz Ihnatowicz ps. „Marchołt”, lat 23
16. Władysław Piórkowski ps. „Ryś”, lat 31.
Poświęcenie kwatery poległych żołnierzy 7. Brygady AK odbyło się 14 lipca 1991 roku z udziałem warszawskiego biskupa pomocniczego Zbigniewa Józefa Kraszewskiego, ogólnopolskiego duszpasterza kombatantów. Obecny był również ostatni żyjący komendant 7. Brygady AK Wilhelm Tupikowski, który podziękował wszystkim, kto przyczynił się do przygotowania uroczystości. Mszę św. uświetnił swoim śpiewem chór zespołu „Wileńszczyzna” pod kierownictwem Jana Gabriela Mincewicza. W ceremonii poświęcenia kwatery uczestniczyło ponad 400 osób z rejonu wileńskiego i Wilna.
Wiele spraw technicznych, w tym przygotowanie kaplicy, wzniesionej w 1741 r., do odprawienia nabożeństwa, nagłośnienie zawdzięczaliśmy pracownikom starostwa pogirskiego (ówczesny starosta Jan Pawłowicz), pracownikom i uczniom ówczesnej Wileńskiej Pomaturalnej Szkoły Rolniczej (obecnie Wileńskie Centrum Nauczania Agroekologii), kierowanej przez Alinę Komar. Właśnie na ich barki spadł też obowiązek opiekowania się tym miejscem do dziś. Dziękuję poprzedniej starościnie Władysławie Wanagiel-Trybockiej oraz obecnej starościnie Pogir Agacie Tołoczko, pracownikowi starostwa Ryszardowi Siemaszko za regularne porządkowanie terenu obok kwatery i starania odrestaurowania zabytkowej kaplicy, którą w miarę swoich sił opiekowali się weterani, a której jubileusz 300-lecia już nie za górami, bowiem za 16 lat.
6 lipca 2025 r. w kaplicy skorbuciańskiej została odprawiona przez proboszcza wojdackiego, księdza dr. Daniela Dzikiewicza Msza św. w intencji poległych żołnierzy 7. Brygady.
Do 2012 roku weterani 7. Brygady AK każdego lata odwiedzali Skorbuciany w asyście swoich rodzin, młodzieży szkolnej z Gdańska i innych miast polskiego Pomorza. Zawsze prosili też o Mszę św. w intencji poległych kolegów.
Po notatce historycznej członkowie chóru „Ballada”, kierowanego przez Teresę Kołtan, wykonali dwie okolicznościowe piosenki, tym samym uświetnili zaplanowaną przez ZPL uroczystość.
Głos zabrał poseł na Sejm RL Czesław Olszewski, który podkreślił wagę obchodów 81. rocznicy operacji „Ostra Brama”. Dziękował zebranym za przybycie i prosił przekazywać sztafetę pamięci młodemu pokoleniu.
W imieniu prezesa ZG ZPL Waldemara Tomaszewskiego obecni zostali zaproszeni na końcowy akord obchodów 81. rocznicy operacji „Ostra Brama” do Krawczun, który odbędzie się 13 lipca 2025 r.
Michał Treszczyński
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NA PODSTAWIE: L24.lt
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
