SWP





   USA


PAI

2025-05-11    Szacowany czas czytania wiadomości: 9 minut(y). MSZA ŚWIĘTA ZA POLSKĘ ZWIĄZKU NARODOWEGO POLSKIEGO W USA

Związek Narodowy Polski w Stanach Zjednoczonych z okazji uroczystości Tygodnia Konstytucji 3 Maja zorganizował w kościele Cyryla i Metodego Msza w Lemont w stanie Illinois Mszę Święta za Polskę. Od kilkudziesięciu lat to pielęgnowana tradycja PNA.


 


ZWIĄZEK NARODOWY POLSKI W STANACH ZJEDNOCZONYCH

Związek Narodowy Polski w Stanach Zjednoczonych - PNA (ang. Polish National Alliance) – największa i jedna z najstarszych organizacji polonijnych w Stanach Zjednoczonych, założona 14 (lub 15) lutego 1880 roku w Filadelfii

ZNP powstał z inicjatywy Agatona Gillera, który z Rapperswilu rozesłał do kilku pism polskich wychodzących na Zachodzie list zwracający uwagę na uchodźców polskich w USA, którzy wprawdzie dość liczni, ale rozrzuceni na ogromnym obszarze, nie mieli żadnego wpływu na kształtowanie polityki w kwestii odrodzenia Polski. Myśl Gillera podjął Julian Andrzejkowicz, zamożny imigrant mieszkający w Filadelfii. Na apel Andrzejkowicza odpowiedział Władysław Dyniewicz, wydawca i redaktor ukazującej się w Chicago „Gazety Polskiej”, a jednocześnie czynny działacz organizacji „Gmina Polska” w tym mieście. Przy jego pomocy 18 podobnych organizacji nawiązało rozmowy zjednoczeniowe, w wyniku których powstał ZNP. Na jego czele stanął Julian Andrzejkowicz.

Warunki bytowe imigrantów były ciężkie. Ciężka praca po 10–12 godzin dziennie wyniszczała ludzkie organizmy. Śmiertelność była duża. Gdy imigrant zmarł, krewni i znajomi zbierali datki na pokrycie kosztów pogrzebu. Nie istniały tanie ubezpieczenia zdrowotne ani zapomogi dla bezrobotnych. Dlatego też ZNP w pierwszym rzędzie stał się organizacją ubezpieczeniową, wspomagającą rodziny zmarłych; do dzisiaj warunkiem wstąpienia do ZNP jest wykupienie ubezpieczenia na życie. Obok tanich ubezpieczeń powstał również fundusz z dochodów z oprocentowania polis członkowskich. Po pokryciu wydatków na administrację pozostawała wciąż rosnąca kwota przeznaczana na cele społeczne.

ZNP powołał do życia szereg instytucji wydawniczych i oświatowych. Od 1912 do 1987 roku był właścicielem wyższej uczelni - Alliance College – w Cambridge Springs. Związek założył Bibliotekę Polską w Chicago, Dom Emigranta w Nowym Jorku. W 1910 roku z inicjatywy Związku wzniesiono pomnik Tadeusza Kościuszki w Waszyngtonie.

W latach 1912–1914 wspierał finansowo działalność Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych. W czasie I wojny światowej współpracował z Ligą Narodową i Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. W czasie II wojny światowej wspierał działania Rządu RP na uchodźstwie. W 1944 roku współtworzył Kongres Polonii Amerykańskiej. W 1968 roku wystąpił do Kongresu Stanów Zjednoczonych o uznanie granic na Odrze i Nysie Łużyckiej. W 1971 roku monitował o wszczęcie śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej.

Od końca XIX wieku ZNP jest największą polską organizacją samopomocy w USA z majątkiem obliczanym na ponad 0,5 mld dolarów, zgromadzonym z działalności ubezpieczeniowej, wpływów z własnego banku oraz mediów, jak np. „Dziennik Związkowy”.

Władzę prawodawczą w ZNP sprawuje Sejm Związkowy odbywany co 4 lata, wykonawczą zaś Zarząd z prezesem ZNP na czele oraz Rada Dyrektorów. Kontrolę w organizacji sprawuje cenzor ZNP, który odpowiada jedynie przed Sejmem Związkowym. ZNP posiada własne pismo – darmowy dwutygodnik „Zgoda”, docierający do wszystkich członków ZNP. Redaktorem naczelnym pisma w latach 1985–2008 był dr Wojciech Wierzewski.

Po śmierci prezesa ZNP Edwarda Moskala w czerwcu 2005 roku w Filadelfii zebrał się nadzwyczajny Sejm Związkowy, który wybrał na pozostałą część kadencji dotychczasowego sekretarza Związku Franciszka Spulę.


Parafia św.św. Cyryla i Metodego w Lemont
SS Cyril and Methodius Parish, Lemont

Parafia pw. św.św. Cyryla i Metodego została założona w mieście Lemont, położonym na południowy zachód od Chicago nad Illinois & Michigan Canal, które Polacy zasiedlali już od lat 60. XIX w. jako pracownicy okolicznych kamieniołomów, a w kolejnych dekadach – huty aluminium. Na początku XX w. stanowili przeważającą większość w składzie etnicznym Lemont.

W początkach lat 80. XIX w. społeczność polska liczyła ok. 300 rodzin, która z powodu braku duszpasterstwa w języku ojczystym na terenie Lemont uczęszczała do pobliskiego niemieckiego kościoła św. Alfonsa lub korzystała z wizyt polskich księży posługujących w Chicago. W 1882 r. ks. Leopold Moczygemba został proboszczem parafii św. Alfonsa w Lemont i dostrzegł potrzebę zorganizowania odrębnej wspólnoty dla zamieszkujących miejscowość Polaków, mimo iż stanowili oni większość w parafii – niemieckich rodzin było 125. Pod jego kierunkiem polscy parafianie utworzyli Towarzystwo św. Cyryla i Metodego, zaś ks. Moczygemba sporządził cenzus przyszłych parafian i uzyskał obietnicę abpa Patricka Feehana utworzenia oddzielnej, polskiej wspólnoty. Towarzystwo zakupiło 10-akrową działkę na wzgórzu, którą proboszcz nazwał Jasna Góra, Blue Hill. W czerwcu 1883 r. miało miejsce pierwsze zebranie parafialne, na którym zdecydowano o nadaniu wezwania nowej parafii ku czci św. św. Cyryla i Metodego.

Parafia służyła wszystkim Polakom mieszkającym w Lemont i okolicach. Zabudowania parafialne zlokalizowano przy Sobieski Ave., która wraz z Blue Hill stanowiła centrum polskiej społeczności. W bliskiej odległości od kościoła znajdowała się pierwsza w mieście terytorialna parafia św. Patryka i niemiecka św. Alfonsa. W 2006 r. przemianowano fragment Sobieski St. biegnący w pobliżu kościoła i szkoły na Honorary John Paul II Way.

Na początku lat 80. XIX w. społeczność parafii tworzyło 300 rodzin, w 1883 r. było 400 rodzin – 240 z Lemont i 160 z okolicznych miejscowości. Na przełomie wieków parafia liczyła ok. 700 rodzin (3500 osób), jednak po ukończeniu budowy Chicago Sanitary and Ship Canal, w 1907 r. ich liczba zmalała do ok. 400 rodzin (2000 osób). W 1911 r. populację parafii stanowiło 300 rodzin. Brakuje danych na temat liczebności parafian w późniejszych dekadach.

W 1984 r. w parafii zanotowano 766 rodzin. Na początku lat 90. wspólnota liczyła 1074 rodziny, których liczba rosła, do tego stopnia, że w 1995 r. rozpoczęto wykupowanie działek we wschodniej części Ledóchowski St. z myślą o dalszej rozbudowie parafialnej infrastruktury. W 1997 r. do parafii przynależały już 1503 rodziny. W drugiej dekadzie XXI w. parafia nadal rozrasta się i rozwija, przynależy do niej ok. 2400 rodzin. Duszpasterstwo sprawowane jest w dwóch językach, ze szczególnym kultywowaniem polskich tradycji.


Informacja o parafii na podstawie:
POLISH CATHEDRALS.
POLSKIE DZIEDZICTWO RELIGIJNE, KULTUROWE, SPOŁECZNE I MATERIALNE W STANACH ZJEDNOCZONYCH TOWARZYSTWO NAUKOWE KUL
https://portalpolonii.pl/kosciolyusa/artykuly_koscioly2.php?id=24



POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 20 064 526 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU