W 1848 roku. 2 lipca, po półtorarocznym śledztwie, przed sądem w Berlinie stanęło 254 oskarżonych, niedoszłych przywódców powstania w Wielkopolsce. Z tego grona 2 grudnia skazano 117 osób. 134 osoby zwolniono, a trzem podsądnym zawieszono karę. Ośmiu oskarżonych zasądzono ścięcie toporem. Wśród nich był Ludwik Mierosławski, działacz kaszubski Florian Ceynowa, późniejsi powstańcy styczniowi Seweryn Elżanowski i Apolinary Kurowski, Władysław Kosiński, ks. Józef Łobodzki, Józef Puttkamer-Kleszczyński i Stanisław Sadowski. Siedem osób dostało karę dożywotniej fortecy, kolejne siedem - 25 lat więzienia. Na 20 lat fortecy skazano 8 osób. Pozostali otrzymali wyroki nieprzekraczające 10 lat.
Skazanych uratował wybuch Wiosny Ludów. W Berlinie przybrała ona postać demonstracji pod hasłami wolności politycznych i zjednoczenia państw niemieckich. 20 marca 1848 roku, pod naciskiem demonstrantów, król pruski, Fryderyk Wilhelm IV ogłosił amnestię - skazanych zwolniono z więzienia. Proces opisał w swoich wydanych w 1891 roku Pamiętnikach Aleksander Guttry - polski działacz polityczny, przedstawiciel liberalnego ziemiaństwa, członek Zarządu Centralnego Towarzystwa Gospodarczego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1861 roku.
Po upadku Powstania Listopadowego na emigracji powstało kilka polskich ugrupowań niepodległościowych, które miały odrębny program polityczny i często inną od pozostałych koncepcję przyszłej walki o wolność. Konsekwentnymi zwolennikami walki zbrojnej byli członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego i Gromad Ludu Polskiego; ich centrale znajdowały się w Paryżu i Londynie.
W tych kręgach właśnie na początku lat czterdziestych XIX w. pojawiła się koncepcja powstania zbrojnego, które swym zasięgiem objąć miało wszystkie trzy zabory. Był to przypadek wyjątkowy, gdyż wszystkie dotychczasowe podobne inicjatywy dotyczyły jednej tylko bądź dwóch dzielnic.
W założeniach autorów koncepcji, przede wszystkim Ludwika Mierosławskiego, do przyszłego powstania należało zaangażować możliwie szerokie kręgi społeczeństwa, zwłaszcza ludu, który w myśl niektórych polskich teoretyków owego czasu miał najczystsze intencje i największe możliwości. Po powołaniu rządu narodowego powinno być ogłoszone uwłaszczenie i zniesienie pańszczyzny. Następnie w wyniku mobilizacji pod broń miała stanąć kilkusettysięczna armia polska, skoncentrowana w Wielkopolsce i w Galicji.
Stamtąd, po pokonaniu „własnych” zaborców (bardzo liczono przy tym na wybuch rewolucji w Austrii i Prusach), wojsko to ruszyłoby do Królestwa Polskiego, dotąd jeszcze leczącego rany po klęsce Powstania Listopadowego. Naczelnym wodzem polskich wojsk miał być Ludwik Mierosławski, siedzibą zaś Rządu Narodowego Kraków.
Powstanie miało wybuchnąć w nocy z 21 na 22 II 1846 r. Jednak dziesięć dni wcześniej w wyniku nieostrożności i denuncjacji policja pruska dokonała „wielkiej fali aresztowań wśród przywódców polskiego spisku, nie wyłączając Mierosławskiego. Jeszcze w nocy z 3 na 4 marca grupa spiskowców podjęła nieudaną akcję uwolnienia aresztowanych towarzyszy, a w Poznaniu doszło nawet do zbrojnego starcia na moście Chwaliszewskim, lecz o powstaniu zbrojnym nie było już mowy.
Do walki ruszył tylko Kraków, niezorientowany w rozmiarach klęski. Jednak osamotnienie, w połączeniu z podsyconą przez administrację austriacką rabacją galicyjską, w krótkim czasie doprowadziły do kolejnego niepowodzenia. Czołowi przywódcy nieudanego powstania wkrótce stanęli przed pruskim sądem w tzw. pierwszym procesie moabickim (do drugiego doszło po upadku Powstania Styczniowego).
Przyszły dyktator powstania styczniowego, Ludwik Mierosławski, sznyty wojskowe zdobywał już jako nastolatek, będący jednym z najmłodszych podoficerów walczących w powstaniu listopadowym. Plany zbrojnej walki o odzyskanie niepodległości Polski towarzyszyły mu całe życie. Podczas Wielkiej Emigracji popowstaniowej związał się z Towarzystwem Demokratycznym Polskim. W 1846 r. wyjechał do Wielkopolski, gdzie miał koordynować przygotowania do zrywu.
Na skutek zdrady, typowany na przyszłego naczelnego wodza Mierosławski, został aresztowany przez władze pruskie i oskarżony o spisek oraz zdradę stanu. Ten sam akt oskarżenia przedstawiono wtedy 254 osobom. Był to największy proces polskiego ruchu niepodległościowego, tzw. proces moabicki.
Podczas procesu Mierosławski niestrudzenie głosił idee demokratyczne i niepodległościowe. Przebieg postępowania wzmocnił sympatie europejskiej opinii publicznej dla bohaterskich i gotowych na najwyższe poświęcenia Polaków.
2 grudnia 1847 r. w Berlinie zapadły bezlitosne wyroki dla kilkuset oskarżonych. Ośmiu zostało skazanych na karę śmierci (wśród nich Ludwik Mierosławski), ponad dwudziestu na dożywocie, a kilkudziesięciu na długoletnie więzienie.
Ostatecznie wyroki nie zostały wyegzekwowane. W marcu 1848 r. w Berlinie wybuchła rewolucja, a osadzeni w Moabitu zostali uwolnieni. Mierosławski – cieszący się według ówczesnej prasy wielką popularnością wśród berlińczyków, szczególnie tych płci pięknej – został nawet uroczyście przewieziony na teren uniwersytetu, gdzie umożliwiono mu wygłoszenie przemówienia do obywateli Berlina. Następnie bezzwłocznie pojechał w stronę ziem polskich, gdzie stanął na czele powstania wielkopolskiego.
Proces berliński - "moabicki" w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
Ludwik Mierosławski w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
