SWP





   Polska


PAI

 2023-03-31 Tadeusz Marian Kotarbiński - wybitna postać szkoły lwowsko-warszawskiej

Jeden z najwybitniejszych filozofów polskich, wybitna postać szkoły lwowsko-warszawskiej, dzięki której polska filozofia zasłynęła na świecie, a zarazem autorytet najwyższej próby. Dzisiaj przypada rocznica jego urodzin w 1886 roku.

Tadeusz Marian Kotarbiński urodził się 31 marca 1886 roku w Warszawie, syn Miłosza Kotarbińskiego (malarza) i Ewy Koskowskiej (pianistki). Uczęszczał do rządowego gimnazjum rosyjskojęzycznego, jednak został z niego relegowany za udział w strajku. Maturę zdobył w prywatnym polskim Gimnazjum gen. PawłA Chrzanowskiego. Maturę państwową, której wymagały władze zaborcze uzyskał w rosyjskim rządowym gimnazjum filologicznym w Estonii.

Początkowo chciał być architektem i w tym celu podjął w latach 1906-1907 studia architektoniczne najpierw na Politechnice Lwowskiej, potem w Darmstadt. Jednak musiał powrócić po raz trzeci do gimnazjum dla uzyskania państwowej matury. Być może jednak pobyt w tym niemieckim miasteczku był zaczynem prakseologii, czyli stworzonej przezeń nauki o sprawnym działaniu. Bowiem jego uwagę przykuł dobry teatr utrzymywany przez księcia Hesji i niebywała systematyczność, porządek i sprawność lokalnej społeczności. Wiosną 1907 roku trafił z grupą młodych ludzi, będących w podobnej sytuacji, do estońskiej Parnawy i tam zdał wszystkie egzaminy w ramach matury państwowej.

Studia odbył na Uniwersytecie Lwowskim pod kierunkiem wybitnej filozoficznej osobowości, jaką był profesor Kazimierz Twardowski (1866-1938), pochodzący z Wiednia twórca Polskiego Tow. Filozoficznego (1904) i czasopisma Ruch Filozoficzny. Stworzył on szybko we Lwowie wpływowy ośrodek filozoficzny, określany później jako szkoła lwowsko-warszawska. W 1912 r. wypromował Kotarbińskiego na doktora filozofii.

Młody filozof dostrzegał potrzebę krzewienia zasad swego mistrza. Uważał, że unikanie, gdzie się tylko da, skrajnych rozwiązań i przestrzeganie ładu społecznego nie kłóci się z przejawami zbiorowych porywów, zapałów i uniesień. Przeciwnie, umiejętność działania, porządek, systematyczność mogą się stać podstawą większych zamierzeń, by te nie „spłonęły słomianym ogniem", zamiar owocował czynem.

Poglądy Kotarbińskiego na rozmaite kwestie filozoficzne są powiązane ideą główną, mianowicie realizmem, wręcz reizmem (konkretyzmem), według którego istnieją tylko rzeczy (konkrety), zaś zdarzenia, stosunki, własności nie mają samodzielnego istnienia. Wiele prac poświęcił etyce niezależnej, wytyczając jej podstawy, takie jak: opiekuńczość, kryterium najrozumniejszego wyboru, działanie w celu zminimalizowania cierpień i nieszczęść. Obok rozpraw na tematy filozoficzne, zwłaszcza w obrębie logiki, za pomocą której mocno dopominał się o precyzję słów, zabierał głos na tematy żywo go obchodzące. I tak o miejsce humanistyki w Polsce upomniał się w rozprawie Idea wolności (1936).

W ciągu życia otrzymał liczne dowody uznania. Był m. in. doktorem h.c. Universite Libre w Brukseli, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu we Florencji, był członkiem Akademii Nauk ZSRR, Akademii Brytyjskiej, Bułgarskiej Akademii Nauk, Mongolskiej Akademii Nauk, Fińskiego Tow. Naukowego, Academie de Philosophie de Sciences. Członek honorowy Towarzystwa Naukowego Płockiego i ZNP.

Odznaczony najwyższymi odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżami: Oficerskim (1946), Komandorskim z Gwiazdą (1954), Wielkim (1962), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1956) i Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1959). W 1965 r. otrzymał Komandorię francuskiej Legii Honorowej. Był dwukrotnie żonaty: z Wandą Baum, następnie z Diną Sztajnbarg-Kamińską (prof. UW — Janina Kotarbińska). Miał dwóch synów: jeden zmarł w młodym wieku, drugi — Adam, wybrał zawód architekta. Po wojnie mieszkał przy Skaryszewskiej. W swoim długim życiu niezmiennie przemierzał szlak z Karowej, gdzie mieszkał w powojennym domu pod numerem 14/16, ku Pałacowi Staszica. Wysoki, szczupły, z charakterystycznym sarmackim wąsem, był przez kilka dziesiątków lat symbolem trwania Warszawy.

Zachęcamy do przeczytania obszernej biografii filozofa w dziale historia-kultura PAI


KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI


Tadeusz Marian Kotarbiński w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 16 107 717 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU