POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Dom Polonii w Warszawie
STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"
ul. Krakowskie Przedmieście 64, 00-322 Warszawa
W dniach 7 - 13 lipca 2025 r. na Wileńszczyźnie odbywał się cykl uroczystości patriotycznych z okazji 81. rocznicy operacji „Ostra Brama”. Uroczystości upamiętniające to wyjątkowe wydarzenie w historii Wileńszczyzny już od 30 lat organizuje Związek Polaków na Litwie, a ich kulminacją był tradycyjny Wiec Pamięci, który odbył się w podwileńskich Krawczunach w niedzielę 13 lipca - w 81. rocznicę zwycięskiej bitwy II Zgrupowania Wileńskiego Armii Krajowej, stoczonej na odcinku Krawczuny-Płocieniszki-Nowosiółki.
Przypominamy, że cykl imprez patriotycznych rozpoczął się w poniedziałek 7 lipca uroczystym Apelem Pamięci przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na cmentarzu na wileńskiej Rossie. Rodacy z Polski i Wileńszczyzny tradycyjne oddali hołd pochowanym tu żołnierzom Armii Krajowej, którzy w 1944 r. walczyli o Wilno podczas operacji „Ostra Brama”. 8 lipca oddano hołd żołnierzom AK w Skorbucianach i Kolonii Wileńskiej, a 10 lipca odbyły się uroczystości w Boguszach.
Kulminacją obchodów była niedziela 13 lipca, kiedy to na krawczuńskim polu, przy pomniku upamiętniającym zwycięską bitwę Armii Krajowej, Polacy z Wileńszczyzny i Macierzy bardzo licznie (około tysiąca osób) zgromadzili się, aby uczcić bohaterstwo, ofiarność i męstwo poległych tam żołnierzy AK. W tym samym dniu przed uroczystościami w Krawczunach, delegacja ZPL złożyła wieńce w Kalwarii Wileńskiej, gdzie została pochowana większość bohaterów największej bitwy wileńskiej Armii Krajowej.
Po przybliżeniu rysu historycznego operacji „Ostra Brama” powitano oficjalnych gości. Na uroczystości w Krawczunach przybyli: ksiądz Henryk Naumowicz – proboszcz parafii w Szumsku i Kowalczukach, żołnierz Armii Krajowej Stanisław Poźniak, zastępca ambasadora Polski w Wilnie Andrzej Dudziński, konsul generalny RP na Litwie Dariusz Wiśniewski, Attaché Obrony, Wojskowy, Morski i Lotniczy płk Sławomir Pawlikowski, reprezentant Instytutu Pamięci Narodowej prof. Piotr Niwiński, reprezentanci Wileńszczyzny: posłowie na Sejm RL z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin Jarosław Narkiewicz i Rita Tamašunienė, mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, wicemerowie rejonu wileńskiego i solecznickiego: Edyta Tamošiūnaitė i Waldemar Śliżewski, radni rejonu wileńskiego: Waldemar Urban, Maria Rekść, Iwona Kazakiewicz, Wiktor Bojarowicz, Edyta Klimaszewska, Mirosława Klim, Honorata Romanowska, Krystyna Boroszko, Zbigniew Sinkiewicz, Stanisław Zajankowski, Tadeusz Andrzejewski, radni miasta Wilna: Jarosław Kamiński, Wanda Krawczonok, Wiktor Jusiel, Grzegorz Sakson, radni rejonu solecznickiego: Jadwiga Sinkiewicz, Krzysztof Gotowiecki, Tadeusz Romanowski, radna rejonu trockiego Teresa Sołowjowa, radna rejonu szyrwinckiego Rasa Tamošiūnienė, prezesi kół ZPL i AWPL-ZChR, nauczyciele, dzieci i wychowawcy obozu ZPL w Płocieniszkach, Nasielski Rajd Motocyklowy na czele z Arturem Nojbertem, dowódca ułanów z klubu „Czarna Podkowa” Hubert Lemańczyk, Andrzej Bielawski – prezes Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Nowa Wilejka wraz z prezesem zarządu tego klubu Waldemarem Szełkowskim, Tadeusz Kisiel – prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział Legnica, harcerze z Wileńskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej, rodacy z Polski i bardzo licznie przybyli mieszkańcy wszystkich zakątków Wileńszczyzny.
Hucznymi oklaskami powitano głównego organizatora uroczystości – Związek Polaków na Litwie w osobie prezesa ZPL, posła do Parlamentu Europejskiego – Waldemara Tomaszewskiego.
Prezes ZPL przywitał wszystkich przybyłych na krawczuńskie uroczystości: „Witam wszystkich razem i każdego z osobna na tym patriotycznym święcie” - mówił.
„13 lipca to dzień wyzwolenia Wilna i dzień bitwy pod Krawczunami. Dzisiejszy dzień i uroczystości są zwieńczeniem organizowanych przez Związek Polaków na Litwie obchodów 81. rocznicy operacji „Ostra Brama” - mówił lider polskiej społeczności na Litwie. Przypomniał, że wcześniej odbyło się już złożenie wieńców, apel pamięci na wileńskiej Rossie, a także w Skorbucianach, Kolonii Wileńskiej, Boguszach oraz Kalwarii Wileńskiej, gdzie pochowano większość bohaterów tamtych wydarzeń. W. Tomaszewski wspomniał także ubiegłoroczne, jubileuszowe uroczystości na Cmentarzu na Rossie: „W uroczystościach z okazji 80. rocznicy operacji „Ostra Brama” uczestniczył i przemawiał Prezydent-elekt Karol Nawrocki” - dodał.
„Dzisiejsze uroczystości również są znamienne, przybyło na nie prawie tysiąc osób i to jest bardzo ważne, że w dzien wolny od pracy ludzie przychodzą, by oddać hołd naszym bohaterom." - mówił. Jak dodał: "Na tym wzgórzu zginął dowódca Czesław Grombczewski „Jurand”, urodzony w Nasielsku i dlatego symboliczne jest, że zawsze przyjeżdżają na nasze obchody motocykliści właśnie z tej miejscowości”.
„Bitwa odbywała się przede wszystkim w Płocieniszkach i Nowosiółkach. To tam 3-tysięczny oddział niemiecki podążał do Wilii, by przeprawić się przez nią i podążać dalej w stronę Kowna. To tam zginęło najwięcej osób. W szkole w Płocieniszkach był szpital polowy, gdyż jeszcze więcej osób zostało rannych.” - W. Tomaszewski przybliżył zebranym tamte pamiętne wydarzenia. „Nasi żołnierze rozbili 3-tysięczny oddział niemieckiego generała Stahela i to zwycięstwo pięknie zapisało się w naszej historii” - dodał.
„Dziś żyjemy w innych czasach, w nowych czasach, gdzie nie musimy z bronią w ręku walczyć o swą wolność, ale nie żyjemy bezproblemowo. Dzisiaj walka o polskość odbywa się na innych odcinkach, pracy ZPL, naszych przedstawicieli wybranych w wolnych i demokratycznych wyborach tutaj na Wileńszczyźnie: posłów, radnych, merów. Dzisiaj ta walka o polskość odbywa się w kierunku zachowania polskiego szkolnictwa, a nie jest to takie łatwe, gdyż polskiej oświacie zadawane są potężne ciosy: władze liberalno-konserwatywne dążyły do zamknięcia szkół polskich w Starych Trokach, Połukniu, a władza socjaldemokratyczna w rejonie wileńskim - w Jęczmieniszkach, a w Zujunach i Duksztach w polskich szkołach tworzą grupy litewskie z myślą o ich całkowitym przejęciu w przyszłości. Na to oczywiście nie będzie zgody! To na tym odcinku dziś toczy się walka o polskość, a my, Szanowni Państwo, musimy swój obowiązek wypełnić, już nie z bronią w ręku. Musimy dbać o szkolnictwo i mam gorący apel do naszych rodziców, dziadków, by dzieci były posyłane do polskich szkół, aby te placówki zostały zachowane. "Wcześniej przeze mnie wymienione szkoły mają od 50 do 100 uczniów, ale są zagrożone, podczas gdy niedawno w Suwałkach została otworzona litewska szkoła dla trójki uczniów” - zauważył z goryczą.
Waldemar Tomaszewski mówił także o kolejnej istotnej kwestii – zwrocie ziemi, z której polska ludność została ograbiona. „Czterem tysiącom wileńskich właścicieli ziemi nie zwrócono, powiedziono, że ziemi zabrakło, a dzisiaj mer miasta Wilna sprzedaje setki działek na aukcji. Czy to nie jest grabież w biały dzień?" - zapytał retorycznie. "To jest podstawowa zasada świata zachodniego, prawa rzymskiego – respektowanie własności prywatnej i w tym kierunku również musimy mocno zabiegać, gdyż w przyszłości będziemy mieli tyle Ojczyzny, ile nam zostanie Ojcowizny” - dodał.
Na zakończenie prezes ZPL przekazał pozdrowienia od księdza Józefa Aszkiełowicza, który niestety nie mógł być obecny na uroczystościach oraz podziękował wszystkim zebranym za tak liczne przybycie. „Mamy tu sporo dzieci, sporo młodzieży, harcerzy, tak więc jest dobra perspektywa, że ta pamięć będzie zachowana mimo wszystko. Cześć i chwała Bohaterom!”
"Naród, który nie szanuje swojej przeszłości nie zasługuje na szacunek w teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości – te słowa naszego wielkiego Rodaka, Syna tej Ziemi - Józefa Piłsudskiego, powinny być dla nas i są, o czym świadczy dziś Państwa tutaj obecność, w dzisiejszych czasach mottem" - powiedział w Krawczunach zastępca Ambasadora RP w Wilnie Andrzej Dudziński.
"To, że w 81. rocznicę bitwy pod Krawczunami rozegranej w ramach operacji „Ostra Brama” gromadzimy się tutaj, że chcemy pamiętać o bohaterach tej Ziemi, bohaterach walk o Polskę, pamiętać o tym, że witaliśmy jako gospodarze Armię Sowiecka, a nie pozwoliliśmy wyzwalać Wilna tejże Armii Czerwonej, to niezwykle ważne wydarzenie. Pokazaliśmy, że w odwiecznym pytaniu: bić się, czy nie bić się, na które nie ma łatwej odpowiedzi, warto podjąć wysiłek, warto patriotycznie podejść do tego zagadnienia, warto było przelać krew, po to by pamięć o bohaterstwie, o poświęceniu naszych żołnierzy przetrwała do dzisiejszych czasów i by pamięć o nich była dla nas mottem. 1944 rok, pierwsze duże miasto, które miało być wyzwolone przez Armię Czerwoną to Wilno. Nim wybuchnie Powstanie Warszawskie to właśnie tu wybuchnie pierwsze zbrojne powstanie, by pokazać, że jesteśmy gospodarzami tej Ziemi, a bitwa pod Krawczunami jest jego zwieńczeniem. Myślę, że mamy świadomość tego jak wiele zawdzięczamy wszystkim, którzy oddali swoje życie, którzy zostali w tej bitwie ranni, po to byśmy mogli żyć w wolnej, niepodległej Polsce i wolnej, niepodległej Litwie, wzmacniani dzisiejszymi sojuszami: Unią Europejską, a przede wszystkim NATO, czuć się bezpieczniejsi, pamiętając wciąż o przeszłości i naszych bohaterach. Cześć i chwała bohaterom!”
Po przemówieniach odbył się Apel Pamięci przy pomniku Armii Krajowej, gdzie liczne delegacje z Wileńszczyzny i Polski złożyły wieńce i kwiaty. Następnie została odprawiona msza święta polowa, którą celebrował proboszcz parafii w Szumsku i Kowalczukach, ksiądz Henryk Naumowicz. Liturgię śpiewem upiększył zespół „Ballada”.
"Pomimo nieubłaganego upływu czasu to miejsce nadal zostaje w pamięci i takim pozostanie zawsze" – mówił podczas nabożeństwa ks. Henryk Naumowicz.
Nawiązując do dzisiejszej przypowieści o miłosiernym Samarytaninie duchowny powiedział: "Działania żołnierzy Armii Krajowej to były nie tylko zadania militarne i polityczne, gdyż oddziały AK były także zobowiązane do czynności policyjnych, polegających na osłanianiu, ewakuacji ludności cywilnej, zapewnianiu bezpieczeństwa publicznego w opanowanych miejscowościach. Bracia i Siostry, czyż te zadania nie świadczą o stylu samarytańskim działań i zachowań żołnierzy Armii Krajowej na tej Ziemi? Oni byli tam oczekiwanymi Samarytanami. Oni szli nie po to, by zagarnąć cudze, niszczyć i grozić, jak to robili na tej ziemi cudzoziemcy. Kroczyli po swojej Ziemi, pośród swoich Rodaków, szli, by podnieść zniewoloną Ojczyznę, by przywrócić odebraną wolność. Bóg Honor Ojczyzna – czy te wartości są dziś aktualne? Czy działa sztafeta pokoleń? Może kluczem do szczęścia jest świadome przeżywanie czasu, zdolność odczytywania tego, co naprawdę ma znaczenie. Wracając do bohaterów – oni zwyciężyli, Bóg nie przegrywa, honoru nie da się odebrać" - mówił.
Podczas mszy świętej modlono się m.in. w intencji wszystkich zmarłych, szczególnie w intencji poległych żołnierzy Armii Krajowej oraz tych, którzy „przeżyli wojnę i swoim życiem dali świadectwo i przekazali prawdę następnym pokoleniom”, w intencji społeczności Wileńszczyzny, która zgromadziła się na uroczystości, w intencji Ojczyzny-Wileńszczyzny, wszystkich członków ZPL oraz ludzi odpowiedzialnych za sprawy społeczne, a także za przekazywanie prawdy historycznej przyszłym pokoleniom oraz w intencji organizatora 30. jubileuszowych obchodów operacji „Ostra Brama” - Związku Polaków na Litwie, sztandarowej organizacji polskiej społeczności: „Niech Związek Polaków na Litwie przez następne dziesięciolecia nadal jednoczy Polaków pod hasłem Bóg Honor Ojczyzna”.
"Chciałbym serdecznie podziekować wszystkim tu obecnym, naszym patriotom Ziemi Wileńskiej, naszym gościom oficjalnym, panu Dudzińskiemu, pułkownikowi Pawlikowskiemu, posłom i radnym Wileńszczyzny, warcie honorowej harcerzy na czele z Sylwestrem Pieczuro, dziękuję Waldemarowi Szełkowskiemu z Garnizonu Nowa Wilejka za wartę honorową, dziękuje wszystkim tym, którzy pomagali w organizacji tego wydarzenia, a pracowało nad tym kilkadziesiąt osób” - mówił prezes ZPL Waldemar Tomaszewski. Podziękował także za oprawę artystyczną imprezy zespołowi wokalnemu „Ballada” z Wojdat pod kierownictwem Teresy Kołtan oraz zespołowi „Kresowy Płomień” z Zujun pod kierownictwem Ilony Jurewicz. Słowa podziękowania skierował liderom ZPL w gminie zujuńskiej Mirosławowi Gajewskiemu i Krystynie Stefanowicz.
Korzystając z okazji europoseł zaprosił na obchody 82. rocznicy operacji „Ostra Brama”, które podobnie jak w tym roku, rozpoczną się na wileńskiej Rossie, a zwieńczenie obchodów odbędzie się w Krawczunach 13 lipca o 15.00.
„Ta impreza, to już 30-te obchody organizowane przez Związek Polaków na Litwie od roku 1996, a w następnym roku będzie 30-lecie tych imprez, dlatego postaramy się, by było równie uroczyście, by było sporo uczestników, dzieci i młodzieży, by tę pamięć im przekazywać” - mówił W. Tomaszewski.
Na zakończenie apelu zostały odśpiewane: hymn Wileńszczyzny autorstwa śp. Jana Gabriela Mincewicza pt. „Wileńszczyzny drogi kraj” oraz hymn Związku Polaków na Litwie - „Rota”.
Po części oficjalnej na wszystkich czekał koncert patriotyczny oraz piknik żołnierski.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NA PODSTAWIE: L24.lt / Fot. Wiktor Jusiel
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
